ĐA DẠNG SINH HỌC KHÁNH HOÀ
Khánh Hòa có đặc điểm địa hình đa dạng, từ bờ biển dài, đồng bằng sông Cái, đến các khu vực núi non. Bờ biển của Khánh Hòa không chỉ nổi tiếng với những bãi tắm đẹp mà còn là một hệ sinh thái biển đa dạng và quan trọng với nhiều giá trị sinh thái và kinh tế. Điều này tạo ra sự đa dạng sinh học động và thực vật phong phú.
1. Bãi tắm:
Bãi biển Nha Trang, Bãi Tiên, Dốc Lết, và Đại Lãnh là những điểm đến tuyệt vời cho du khách, với cảnh đẹp tự nhiên và dịch vụ giải trí. Đảo Hòn Tre cũng là một điểm du lịch quan trọng với nhiều bãi tắm như bãi Trũ, bãi Tre, Bích Đầm.
2. Đảo lớn và nhỏ:
Bờ biển Khánh Hòa tập trung nhiều đảo lớn và nhỏ, tạo điều kiện cho các hoạt động du lịch, lặn biển, và giải trí trên các đảo. Đảo Hòn Mun là một điểm đặc biệt với đa dạng sinh học cao, đặc biệt là với hệ sinh thái rạn san hô.
3. Vịnh Nha Trang:
Vịnh Nha Trang là một hình mẫu hiếm có của hệ thống vũng và vịnh trên thế giới. Vịnh này đặc biệt quan trọng với sự đa dạng sinh học cao, bao gồm hệ sinh thái đất ngập nước, rạn san hô, rừng ngập mặn, thảm cỏ biển, cửa sông, đảo biển, và bãi cát ven bờ.
4. Nguyên liệu:
Vùng biển Khánh Hòa có trữ lượng hải sản đa dạng và phong phú. Cá nổi, mực, ốc, và chim yến là những nguồn lợi quan trọng cho ngành công nghiệp thủy sản và thực phẩm. Ngoài ra, việc khai thác yến sào là một đặc sản quý của vùng biển này.
5. Sản xuất muối:
Nước biển có nồng độ muối cao ở Khánh Hòa tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất muối tập trung và các sản phẩm sau muối, đặc biệt là muối công nghiệp. Điều này đóng góp vào nền kinh tế và nguồn thu nhập của địa phương.
6. Đa dạng sinh học biển:
Với bờ biển dài, Khánh Hòa có nhiều loại môi trường biển như rạn san hô, cát trắng, bãi đá, và các khu vực thủy triều khác nhau. Các loài sinh vật biển như cá, giun, tảo biển và nhiều loài động vật biển rất phong phú.
7. Rạn san hô:
Rạn san hô là một môi trường biển quan trọng tại Khánh Hòa. Các rạn san hô không chỉ là nơi cư trú cho nhiều loài san hô đa dạng mà còn là môi trường sống cho nhiều loài cá như cá hồi, cá mú, cá bớp, và nhiều loại sinh vật biển khác.
8. Cát trắng và bãi đá:
Các khu vực cát trắng và bãi đá thường được sử dụng làm nơi ấp trứng và nuôi dưỡng động vật biển như sò điệp, ốc, và các loài giun biển. Ngoài ra, chúng cũng là môi trường sống của nhiều loại cá nhỏ và tảo biển.
9. Khu vực thủy triều:
Sự biến đổi của thủy triều tạo ra môi trường biển động, ảnh hưởng đến việc sinh sống của nhiều loài sinh vật biển. Các loài giun, sò điệp và các loại động vật nhỏ thường phải thích ứng với sự thay đổi này.
10. Các loài cá:
Bờ biển dài của Khánh Hòa là môi trường sống cho nhiều loại cá biển quan trọng về kinh tế như cá ngừ, cá mú, cá da trơn, cá thu, và nhiều loại cá khác. Các khu vực biển mở cũng là nơi sinh sống của cá voi, cá heo và các loài cá lớn khác.
11. Rừng ngập mặn:
Rừng ngập mặn cũng đóng góp vào đa dạng sinh học của Khánh Hòa, với khoảng 104 ha phân bố ở các vùng ven bờ như vịnh Vân Phong, đầm Nha Phu, cửa sông Vĩnh Trường (Nha Trang), đầm Thủy Triều và vịnh Cam Ranh. Các loài cây ngập mặn như đước, đưng, bần trắng, mắm trắng, và mắm biển có thể được tìm thấy ở đây.
Đa dạng sinh học: Rừng ngập mặn là một môi trường sống đặc biệt, nơi động và thực vật thích ứng với nước mặn có thể phát triển. Các loài cây như bẻng, lụt, cỏ lau, và cây mắm thường mọc ở đây. Đồng thời, rừng ngập mặn cũng là nơi cư trú và sinh sản của nhiều loài động vật như cá, tôm, cua, và nhiều loài chim.
Quan trọng về môi trường: Rừng ngập mặn giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của nước biển vào đất liền. Các cỏ mặn và cây rừng ngập mặn giữ chặt đất và giúp kiểm soát hiện tượng lụt lội. Hệ sinh thái rừng ngập mặn còn đóng vai trò trong việc lọc và xử lý nước, cung cấp dịch vụ sinh thái quan trọng cho khu vực xung quanh.
Là môi trường nuôi trồng cá và tôm: Rừng ngập mặn cung cấp môi trường sống lý tưởng cho nuôi trồng cá và tôm. Nước mặn và sự đa dạng sinh học của rừng ngập mặn tạo ra điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại sinh vật thủy sản, mang lại nguồn thu nhập quan trọng cho cộng đồng địa phương.
Quan trọng về văn hóa và cộng đồng: Rừng ngập mặn không chỉ là nguồn lợi kinh tế mà còn có giá trị văn hóa và cộng đồng. Nhiều cộng đồng dựa vào rừng ngập mặn để kiếm sống, đồng thời còn liên quan đến các hoạt động văn hóa truyền thống.
Bảo tồn đa dạng sinh học: Việc bảo tồn rừng ngập mặn ở Khánh Hòa là quan trọng để duy trì đa dạng sinh học và cân bằng môi trường. Sự giữ gìn và quản lý bền vững của rừng ngập mặn giúp bảo vệ loài động và thực vật quý hiếm.
12. Rừng núi:
Các khu vực núi non tại Khánh Hòa chủ yếu nằm ở phía Tây và mang đến đa dạng sinh học của rừng cây lá kim và rừng lá rộng. Các loài động vật như khỉ, linh trưởng, gấu, và nhiều loài chim có thể được tìm thấy ở đây.
Diện tích rừng và trữ lượng gỗ: Với diện tích rừng hiện có là 186,5 nghìn ha và trữ lượng gỗ đạt 18,5 triệu m3, Khánh Hòa thể hiện một tài nguyên rừng khá quan trọng. Điều này đặt ra thách thức và cơ hội trong việc bảo tồn và quản lý bền vững tài nguyên rừng.
Phân bố rừng phòng hộ và rừng sản xuất: Rừng phòng hộ chiếm 34% diện tích rừng, chủ yếu tập trung ở khu vực núi cao, đầu nguồn các huyện Khánh Vĩnh, Khánh Sơn, và thị xã Ninh Hòa. Điều này có ý nghĩa lớn trong việc bảo vệ và quản lý nguồn nước, đất đai và duy trì hệ sinh thái.
Đa dạng sinh học: Khánh Hòa được biết đến là một trung tâm về đa dạng sinh học rừng, với nhiều loài thực vật quý hiếm. Có 1.035 loài thực vật thuộc 559 chi và 161 họ, trong đó có nhiều loài bản địa và loài di cư từ các khu vực khác nhau.
Nguồn gen đa dạng: Rừng Khánh Hòa nổi tiếng với sự đa dạng về nguồn gen, đặc biệt là cây Dó bầu (Aquilaria crassna). Loài cây này cung cấp các sản phẩm trầm kỳ nổi tiếng, đóng góp vào ngành công nghiệp và là một nguồn thu nhập quan trọng cho cộng đồng địa phương.
13. Sông và hồ:
Các sông và hồ nhỏ trong vùng cũng đóng góp vào đa dạng sinh học, đặc biệt là với sự xuất hiện của nhiều loài cá, giun, và động vật có vú sống gần các khu vực nước ngọt.
Số lượng và phân bố: Khánh Hòa có khoảng 40 con sông có chiều dài từ 10km trở lên, tạo nên một mạng lưới sông phân bố khá dày. Sự đa dạng này đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nước cho cả đồng bằng và vùng núi.
Nguồn gốc và hướng chảy: Hầu hết các con sông bắt nguồn từ vùng núi phía Tây trong tỉnh và chảy xuống biển phía Đông. Điều này phản ánh sự dốc của địa hình từ núi cao đến vùng đồng bằng và cuối cùng đổ vào biển.
Các con sông lớn: Trong số các con sông lớn ở Khánh Hòa, có một số tên đáng chú ý như sông Cái Nha Trang, sông Dinh (hoặc sông Cái Ninh Hòa), và sông Tô Hạp (ở huyện Khánh Sơn). Những con sông này có vai trò quan trọng trong cung cấp nước và đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất và nông nghiệp của cộng đồng địa phương.
Cửa sông: Dọc bờ biển, mỗi khoảng 5-7km có một cửa sông, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và quản lý nguồn nước. Các cửa sông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho dòng nước ngọt và dòng nước mặn không pha trộn quá mức.