I- THÔNG TIN CHUNG:
-
- Tên khoa học của cây: Sanh (Ficus benjamina )
- Tên địa phương của cây: Đa si, Gừa
- Địa chỉ nơi có cây: Tổ dân phố Phú Thịnh – Phường Cam Phú – Thành phố Cam Ranh – Tỉnh Khánh Hòa
- Vị trí: (11.9239289, 109.1704241) https://tinyurl.com/bde5z44a
Hình 1: Cây Sanh được công nhận cây di sản
và ông Phạm Công Khanh chủ cây ( phía bên phải )
II- THÔNG TIN CHI TIẾT:
- Tuổi cây: trên 120 tuổi
- Giải thích cách xác định tuổi cây:
Theo ông Phạm Công Khanh (chủ sở hữu cây), cây này bị người dân loại bỏ sau nương rẫy, trên tuyến đường đi huyện miền núi Khánh Sơn, cách đây khoảng 50 năm. Do thấy cây có kích thước lớn, nên ông đã đưa về vườn nhà tại phường Cam Phú. Ông Khanh đã dành nhiều công sức để chăm sóc, tạo tán, uốn tỉa các nhánh để cây có được hình dáng rất đẹp như ngày nay.
Với kích thước khá lớn của thân cây, đường kính gốc 1,9 m, cho thấy độ tuổi cây phải trên 100 năm.
Hình 2: Hình Cây Sanh
3.Chỉ tiêu đo đếm:
Hình dạng cây: cây phân cành sát gốc (cách mặt đất 0,9 m).
Gồm các chỉ tiêu: chu vi, chiều cao, bề rộng tán lá của cây
- Chu vi đo sát gốc: 6,1 m
- Tính ra đường kính gốc (Dg): 1,9 m
- Chiều cao cây: 7 m
- Tán lá rộng: 8,6 x 8,2 m
Hình 3: Kích thước Cây Sanh so với con người
4. Đặc điểm hình thái – sinh thái:
Trên thân và cành lớn có nhiều rễ phụ nhỏ, mọc dài xuống dưới và chạm đất (rễ buông), phát triển thành các thân (thân phụ), có thân to đến 0,4m. Rễ có màu xám nâu, mọc theo từng chùm, rất dai và khó đứt gãy. Toàn bộ cây có nhiều nhủ dịch màu trắng như sữa. Tán lá cây có màu xanh đậm, được tạo hình uốn tỉa với 183 cụm lá có hình dạng tựa tổ chim; thường xuyên có vài cặp chim đến trú ngụ và làm tổ trên các cụm này.
Lá đơn mọc cách, phiến lá hình xoan rộng, 7-8 x 3-4cm, đầu lá nhọn. Cả hai mặt của lá trơn láng, gân phụ mịn; có lá kèm hình búp hẹp, màu xanh.
Quả (dạng quả Sung) mọc từng cặp từ nách lá; quả non màu xanh nhạt rồi chuyển thành màu vàng, đến khi chín có màu nâu đỏ. Quả có đường kính gần 2 cm. Mùa quả từ tháng 4-7.
Cây Sanh phân bố ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm (nóng và mưa nhiều). Nhu cầu nhiều nước để phát triển tốt, có khả năng chịu ngập úng một thời gian dài. Khi khô hạn hoặc thiếu nước cây sinh trưởng chậm. Thích hợp trên nhiều loại đất và có thể bám trên đá để sống, miễn là có nước cho cây phát triển.
Hình 4: Cây Sanh – gốc thân và các thân do rễ buông
5- Hiện trạng của cây:
Cây sinh trưởng bình thường, ra hoa, kết quả hàng năm.
Được chủ vườn bảo vệ và chăm sóc cẩn thận.
Hình 5: Quả Cây Sanh trước và sau khi chín
6- Giá trị về mặt văn hóa và du lịch sinh thái:
Công dụng: Cây Sanh là loài cây cảnh nổi tiếng, được các nghệ nhân tạo hình với các dáng thế đẹp mắt trong nghệ thuật bonsai, tạo tính thẩm mỹ cho không gian sống. Loài cây này thường có mặt ở các công viên, cơ quan, trường học, khách sạn, vườn nhà, trang trí nội thất – văn phòng và rất được yêu thích.
Cây Sanh còn có ý nghĩa về mặt phong thủy, vì cành lá rậm rạp, xum xuê tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, mang tài lộc và may mắn cho gia chủ. Cây càng lâu năm, dáng càng đẹp thì càng mang lại giá trị cao.
Trong toàn bộ cây đều có nhựa mủ, acid cerotic, chất sáp,… Theo y học cổ truyền, cây này dùng để chữa ứ huyết do bị thương.
Ngoài các giá trị thẩm mỹ, hình thành cảnh quan sinh động, cây Sanh với tán rộng, lá mọc dày, tạo nên bóng mát ở vườn nhà, sân trường hay ở các khu nghỉ dưỡng, ngoài ra còn có tác dụng thanh lọc không khí, tạo một môi trường xanh – sạch – đẹp, hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường do khói bụi gây ra.
Cây Sanh cũng như các cây Đa, Si, từng là biểu tượng gắn liền với truyền thống, với sinh hoạt của con người Việt Nam từ thời xa xưa. Hình ảnh các cây Đa, cây Sanh từ lâu đã trở nên quen thuộc với làng quê, đi sâu vào đời sống tinh thần của người dân Việt Nam, thể hiện sự trường tồn, dẻo dai của dân tộc ta.
Việc đề xuất cây Sanh tại tổ dân phố Phú Thịnh, phường Cam Phú, là Cây Di sản, đã được sự quan tâm, phấn khích của người dân nơi đây, sẽ là địa điểm du lịch sinh thái – văn hóa, thu hút nhiều du khách khắp nơi tìm đến.
Hình 6: Hình tán cây và gốc Cây Sanh
